Adaptogenen kunnen helpen bij stress

• Geplaatst op 13 Juni 2019
• Door Monique Menge
• 0

In 1950 introduceerde Selye, een Canadees-Oostenrijkse arts, het wetenschappelijk concept van stress. Hij definieerde stress als ‘de som van alle niet-specifieke veranderingen in het lichaam veroorzaakt door functioneren of schade’.

Stress is een natuurlijke reactie van het lichaam om te ‘overleven’ en proberen het natuurlijk evenwicht van de homeostase te hervinden. Stress activeert de hypothalamus-hypofyse-bijnier-as (HPA-as) en speelt een centrale rol in het aanpassingsvermogen door het organisme op stress. Er zijn natuurlijk nog andere systemen die invloed hebben op hormonen en enzymen, die helpen bij het adaptieve proces.

Stress kan fysiek zijn (bijvoorbeeld kou of hitte), chemisch (bijvoorbeeld verontreiniging en drugs), biologisch (bijvoorbeeld bacteriële of virale infecties), emoties (bijvoorbeeld woede of verdriet) en omgevingsfactoren (bijvoorbeeld echtscheiding, verhuizing of een examen).

Wanneer teveel stress aanhoudt en chronisch wordt of te intensief wordt, kunnen allerlei klachten ontstaan. Het kan een grotere stressgevoeligheid en allerlei psychische en lichamelijke klachten veroorzaken zoals moeheid, zwakte, uitputting, minder weerstand, hypoglykemie, stemmingswisselingen, neerslachtigheid, slapeloosheid, spierpijn, spijsverteringsklachten, concentratie- en geheugenproblemen, minder zin in seks, gewichtstoename..

Langdurige stress kan zich uiteindelijk uiten in stress gerelateerde ziekten als hartinfarct, atherosclerose, arteriële hypertensie, kanker, Diabetes mellitus, reumatoïde artritis, bronchiale astma, maag- en darmontstekingen en meer (Papov, 1975; Singh and Misra, 1987).

Adaptogenen

Bepaalde kruiden, de zogenaamde adaptogenen, geven het organisme een niet-specifieke bescherming voor stress (SNIR = State of Non-specific Increased Resistance ofwel adaptogene eigenschap). Deze kruiden helpen beter om te kunnen gaan met stress.

In 1981 werden 50 Indiase medicinale planten onderzocht op adaptogene activiteit en vergeleken met het adaptogeen Chinese ginseng. Vijf kruiden lieten significant adaptogene activiteit zien. De beste adaptogeen bleek Tulsi  (Ocimum sanctum) te zijn. Zie hieronder de lijst weergegeven in volgorde van hun anti-stress potentieel:

• Tulsi (Ocimum sanctum)
• Ashwagandha (Withania somnifera) ofwel Indiase ginseng
• Silaras (Altingia excelsa)
• Kakatendu (Diospyros perigrina)
• Chinese ginseng (Pamax ginseng)
• Katuki (Picrorrhiza kurroa)

‘Het concept van adaptogenen als metabole regulators past slecht in het westerse ziektemodel, waarbij medicijnen specifiek gericht zijn op een symptoom of kwaal. Adaptogenen passen echter uitstekend in een holistische benadering, waarbij ziekte in een breder perspectief wordt geplaatst en wordt beschouwd als het resultaat van een verstoorde balans.  Ze worden meestal niet allereerst gebruikt om specifieke aandoeningen te behandelen, maar om patiënten die ziek zijn in een betere conditie te brengen. Adaptogenen helpen bijvoorbeeld bij mensen die voortdurend verkouden zijn, maar geven ook ondersteuning bij auto-immuunziekten.

Ze kunnen worden opgenomen in vrijwel ieder behandelprotocol. Zij helpen het genezingsproces te bevorderen na ziekte, operatie of trauma. Adaptogenen gaan de negatieve gevolgen van stress tegen en helpen ons een vitaal en energiek leven te leiden’ (Selma Timmer 2007)

Ayurveda

De vijf kruiden onderzocht op adaptogene activiteit (dr. Narendra Singh 1981), zijn allemaal gebaseerd op de filosofie van Ayurveda.

Ayurveda is een leef- en geneeswijze die al duizenden jaren oud is, beschreven in de veda’s en nog steeds actueel. Leef volgens je eigen lichaamstype, je constitutie, want iedere persoon is uniek, heeft zijn eigen energieën.

Alle aspecten van het leven behoren aandacht en ontwikkeling te krijgen. Denk hierbij aan de fysieke, mentale, sociale, financiële, emotionele en spirituele dimensies. Een gepaste leefstijl met juiste voeding en lichaamsoefeningen zijn hiervoor de basis.

Adaptogenen helpen ons hierbij, voor een gezonder en gelukkiger leven.

Bronnen

Tulsi- The Mother Medicine of Nature

Dr. Narendra Singh & dr. Yamuna Hoette with dr. Ralph Miller, Second Edition 2010, ISBN 81-88007-00-5

An overview on Ashwagandha: a Rasayana (rejuvenator) of Ayurveda

Narendra Singh, Mohit Bhalla, Prashanti de Jager, Marilena Gilca, 2011 Jul3 AJTCAM

Adaptogenen passen in een holistische benadering gezondheidsklachten- Van Nature nr.5-2007

Selma Timmer; drs geneeskunde en medisch journalist